Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Budynek nr 1-9, ul. Chachaja Władysława, Wrocław
Zdzisław K.: W tle osiedle Nowy Oporów.
Brama Cesarska, Wrocław
Irena Wolanin: Dzięki.
Gronów
blatro: Dziękuję :)
Nastawnia, Wrocław
Popski: Założyłem obiekt.
pl. Wyszyńskiego Stefana, kard., Jelenia Góra
chrzan233: Troszkę zbliżone ujęcie, przynajmniej lewa strona:

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Sendu
Sendu
Danuta B.
Danuta B.
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Danuta B.
Alistair
Zbigniew Waluś
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Alistair
Danuta B.
Danuta B.
Danuta B.
McAron
MacGyver_74
Mmaciek
Popski
StaSta
Mmaciek

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Dąb Jana Stanki (Gustava Adolfa Fintelmanna )
Autor: Yahoo°, Data dodania: 2005-05-29 01:24:52, Aktualizacja: 2005-05-29 01:24:52, Odsłon: 2480

Sylwetki patronów pomnika przyrody

We wschodniej części Parku Szczytnickiego, tuż koło mostku nad stawem i w niedalekim sąsiedztwie Pomnika Schillera, rośnie dorodny Dąb, pomnik przyrody, obecnie poświęcony pamięci Jana Stanki, a przed wojną Gustawa Adolfa Fintelmanna.

Zdjęcie nr 1


W poniższym artykule postaram się przybliżyć sylwetki obu postaci.

Gustav Adolf Fintelmann - urodził się w 1803 roku w Berlinie, zmarł w 1871 roku w Charlotenburgu koło Poczdamu. Był on wybitnym ogrodnikiem i dendrologiem, piastował m.in. urząd dyrektora ogrodu botanicznego w Poczdamie. Do jego dzieł należą przypałacowy ogród Fryderyka Wilhelma III ( w Poczdamie) oraz Rozarium w Berlinie. Związki Fintelmanna z Wrocławiem nie są mi znane :( chodź zapewne miał jakiś wpływ na ukształtowanie zielni miejskiej (choćby w Parku Szczytnickim - są to tylko moje przypuszczenia).

O powojennym patronie dębu wiadomo ciut więcej, Jan Stanko Stankonis urodził się ok. 1430 roku na Śląsku ( brak dokładnej daty i miejsca urodzenia), zmarł w 1493 w Krakowie. W 1462 roku Stanko po studiach we Włoszech wrócił do kraju z doktoratem z medycyny, poczym został mianowany dziekanem kapituły głogowskiej i kanonikiem wieluńskim, związał się z dworem arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Sprowskiego. W 1466 roku, jako poseł, brał udział w układach pokojowych z Krzyżakami w Toruniu. Obok niego w pertraktacjach uczestniczył serdeczny przyjaciel Stanki, Jan Długosz.
W czasie, gdy przyjaźnił się z Długoszem, pełnił też Stanko obowiązki lekarza królewskiego na dworze Kazimierza Jagiellończyka. Można sądzić, że należał do zaufanych osób rodziny królewskiej, skoro gdy umierał, wykonawcą swego testamentu mianował kardynała Fryderyka Jagiellończyka, jednego z królewiczów.

Pomimo tego, że wykształcenie zdobywał przede wszystkim we Włoszech, był bliski Polsce, a zwłaszcza swej mniejszej ojczyźnie, jaką niewątpliwie był dla niego Śląsk. Dlatego od 1466 występował jako kanonik kapituły wrocławskiej, a także proboszcz kolegiaty św. Krzyża. Jednakże od 1469 posiadał też kanonię katedralną krakowską, a od 1470 do końca życia wykładał medycynę w Uniwersytecie Krakowskim.
Choć był lekarzem z wykształcenia, pociągała go nie tylko wiedza medyczna, ale też prawo, teologia, filozofia. Stanko był autorem najobszerniejszego w średniowiecznej Polsce, i jednego z najdoskonalszych w Europie, wielkiego katalogu flory i fauny, wniósł do nauki ogromny wkład w dziedzinie przyrodoznawstwa. Jego słynny katalog Antibolomenon lub Antidotarium, czyli Zbiór Odtrutek, który ukończył ok. 1472 obejmuje w porządku alfabetycznym 20 tys. terminów łacińskich, 2 tys. polskich i 800 niemieckich odpowiedników z zakresu botaniki, mineralogii i medycyny. Istotny jest tu fakt, że w słowniku przyrodniczo-lekarskim Stanki, obok nazw łacińskich, po raz pierwszy widniały odpowiednie nazwy polskie.
Opisał w swym dziele 523 gatunki roślin i 216 gatunków zwierząt, a spis ptaków znacznie wyprzedza późniejsze zachodnioeuropejskie katalogi i słowniki. Antidotarium Stanki stanowi swego rodzaju pomnik jego wiedzy przyrodniczej. Niestety, nigdy nie zostało wydrukowane, pozostało w rękopisie. Nie ma jednak wątpliwości, że był to wielki twórca i znakomity przyrodnik.

Część botaniczną dzieła, z rękopisu należącego do archiwum kapitulnego na Wawelu, opracował J. Rostafiński i wydał w 1900 r.




Opracowanie: Yahoo
Na podstawie:
- Wszechstronny uczony, A. Toczek, http://www.forumakad.pl/archiwum/2004/02/artykuly/23-gwiazdy_i_meteory.htm
- Der Dorfschulze von Paretz - Die Gärten Friedrich Wilhelms III, K.Duntze, http://www.berlinische-monatsschrift.de/bms/bmstxt01/0101prod.htm
- i innych...


/ / / / / /
/ / / /