|
Pierwsza Ogólnoniemiecka Wystawa Sportowa 20.VII - 14.VIII 1938
|
|
Deutsche Sportausstellung 1938
|
W lipcu 1938 roku Breslau był organizatorem Niemieckiego święta Gimnastyki i Sportu. To wydarzenie opisałem w skrócie na stronie, której link znajdziecie w odpowiednim dziale. Niewiele jednak osób zdaje sobie sprawę, że temu przedsięwzięciu towarzyszyła największa wtedy wystawa sportowa jaka miała do tej pory miejsce w hitlerowskich Niemczech. Nie była pierwsza tego typu imprezą. Jej protoplastką była wystawa w 1934 roku, która także gościła we Wrocławiu. Była jednak o wiele mniejsza i zrobiona z mniejszym rozmachem niż ta 4 lata później. Tą druga cechował impet, rozmach a przede wszystkim ilość zwiedzających o co nie trudno było z racji Święta Sportu, które w terminach pokrywało się z otwarciem wystawy.
Wystawę 1938 roku w przeciwieństwie do poprzednich, także tych regionalnych ("Wielka Śląska Wystawa Sportowa") popularyzowały ksiązki, albumy i przewodniki okolicznościowe wydane z jej okazji. Jako ciekawostkę można dodać, że z tej okazji wydano podręcznik z ćwiczeniami gimnastycznymi dla kobiet i mężczyzn w każdym wieku, którego to wstęp był wykładnia ideologiczną całego "Świata Sportu we Wrocławiu i III rzeszy" (dla zainteresowanych skan - przyp. autora - bonk). Wystawę okrzyknięto podczas uroczystego otwarcia jako najbardziej nowatorską wśród wszystkich do tej pory zorganizowanych. Miała wzbudzać entuzjazm, pobudzać, ciekawić i intrygować oraz być zaprzeczeniem poprzednich budzących z czasem znużenie i zmęczenie.
Hasło naczelne wystawy brzmiało : "Naród w ćwiczeniach cielesnych".
Wejście na teren wystawy jak łatwo się domyśleć zdobił portret Hitlera oraz von Tschammera - ministra sportu rzeszy. Głównymi elementami zdobiącymi była tablica ukazująca schemat niemieckiego sportu, który stanowił dowód ogromnej pracy w celu zjednoczenia wszystkich niemieckich sportowców w jednej, wielkiej organizacji. Następne sale pokazywały historię niemieckiego sportu (125 lat) na freskach i fotografiach. Szczególny nacisk kładziono na architekturę sportową III rzeszy, szczególnie w odniesieniu do zakończonej dwa lata wcześniej Olimpiady w Berlinie. Nie zapomniano o matce i dziecku w części ekspozycji sprowadzając tę pierwszą przede wszystkim do roli matki i żony. Eksponaty pokazujące ogóle zadowolenie niemieckiej rodziny, bawiące się dzieci, dbanie o ich rozwój fizyczny i duchowy to stały element ekspozycji tego właśnie działu. Część wystawy poświęcono niemieckim organizacjom sportowym, ich emblematom, odznakom, proporcom, sukcesom a szczególny nacisk położono na rolę tych organizacji w kształtowaniu zdrowego ducha narodu niemieckiego. Kolejne działy wystawy pokazywały "Źródła powrotu do zdrowia kontuzjowanych sportowców". Tu poświęcono trochę miejsca rehabilitacji sportowej prowadzonej pod patronatem Niemieckiej Pomocy Sportowej. Pokazano makiety istniejących obiektów i tych planowanych (Die Neue Deutsche Baukunst - przyp. autora - bonk) oraz efekty działalności Niemieckiego Instytutu Olimpijskiego w Berlinie.
Nie zapomniano o innych tworząc specjalna ekspozycje upamiętniającą twórcę Olimpiad barona Pierre'ea de Cobertina.
Tradycyjnie nie mogło zabraknąć działu sztuki sportowej pod nazwą "Sport i sztuka" w którym zgromadzono prace niemieckich artystów oraz architektów i jako ciekawostkę należy dodać, że ów dział był konkurencją eliminacyjną do XII Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 1940 r. (patrz. Konwiarz i jego medal). Wystawa wrocławska z 1938 roku kończyła się działem przedstawiającym sportową ideę pangermańską. Szczególny akcent tak na wystawie jak i podczas Niemieckiego Święta Gimnastyki i Sportu położono na wszystko co związane z Niemcami Sudeckimi i z Górnego Śląska. Należy pamiętać, że to rok 1938 tuż przed zajęciem Czech przez Niemców (marzec 1939) usankcjonowanym na wrzesniowej konferencji w Monachium w 1938, stąd taki nacisk na tę grupę narodowościową. Zwiedzających wystawę w tym dziale żegnała wielka mapa świata z hasłem "Wszędzie na świecie, gdzie żyją Niemcy, mamy do czynienia z niemieckim ruchem gimnastyczno-sportowym, który związany jest z krajem ojczystym".
Nie trzeba opisywać jak oczywistym narzędziem w propagandzie nazistowskiej była ta wystawa i jakie miała cele z założenia. Była trybem w systemie propagandy hitlerowskiej mającej na celu kształtowanie ducha czyli świadomości narodowo-socjalistycznej szczególnie w młodym pokoleniu odwołując się do historii i dnia dzisiejszego. Jak owo krzewienie się skończyło doskonale wiemy do dziś.
Wystawę zwiedziło 74300 osób, co jak wspomniałem organizatorzy zawdzięczają synchronizacji czasowej ze Świętem Sportu. Dzięki takiej akcji mogli ją zobaczyć także Niemcy mieszkający po za terenami III rzeszy co miało wpływ na jej reklamę w świecie. Tej wystawie towarzyszyły pomniejsze na terenie miasta w tym o zgrozo jedna przedstawiająca sylwetkę Wita Stwosza jako artystę, krzewiciela niemieckiej kultury w średniowiecznej Polsce ("Niemiecki mistrz Veit StoB").
Tak w skrócie wyglądały lipcowe i sierpniowe dni Pawilonach Poelziga.
W dziale dotyczącym Sportfestu znajdziecie Państwo zdjęcia z opisanej wystawy.
bonczek/hydroforgroup/
|
Źródło:
"Niemcoznawstwo 10 - Artur Kamiński - Wrocławskie targi i wystawy w systemie propagandy hitlerowskiej w latach 1933 - 1944".
Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
|
|
