Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Klasztor Ubogich Sióstr Szkolnych de Notre Dame (dawny), ul. Warszawska, Głubczyce
Hellrid: Oba budynki znajdowały się na ulicy Warszawskiej (Botenstrasse), stały na przeciwko siebie, co jest widoczne tutaj: , jedynie nowy klasztor przetrwał - obecnie jest tam szkoła muzyczna. Tworze obiekty.
Port rybacki, ul. Bosmańska, Krynica Morska
Lekok: Dzięki:)
Pensjonat (dawny), Krynica Morska
Lekok: Czyli ulica Portowa?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Inspektorat w Głubczycach, ul. Bolesława Chrobrego, Głubczyce
Hellrid: Budynek istnieje, obecnie znajduje się w nim ZUS, jest nawet już obiekt:
Hotel (dawny), ul. Gdańska, Krynica Morska
Lekok: Dzięki:)

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Iras (Legzol)
Hellrid
Hellrid
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Alistair
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Alistair
Alistair
Alistair
MacGyver_74
Sendu
Parsley
Sendu
Rob G.
Rob G.

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Polskie organizacje, związki i obiekty w przedwojennym Wrocławiu
Autor: bonczek/hydroforgroup/°, Data dodania: 2005-08-20 16:29:07, Aktualizacja: 2005-08-20 16:29:07, Odsłon: 5247

Wybrane
Ponieważ niejednokrotnie spotykamy się czytając książki, wspomnienia czy korzystając z innych źródeł z nazwami polskich organizacji, związków czy obiektów funkcjonujących w przedwojennym Wrocławiu, pozwoliłem sobie co nieco usystematyzowac ww.
Są to wybrane i wyszczególnione podmioty nie oddające wpełni bogactwa polskiego zycia w Breslau.

Bursa Akademicka - założona w 1934 r. przy Tauentzienstrasse 90 (ul. Kościuszki). Jej kierownikiem był Władysław Wardzyński. Mieszkało w niej około 20 studentów Polaków, a także Serbołużyczan.
Zdjęcie nr 1


Dom Polski - ośrodek, w którym koncentrowało się życie polskie. We Wrocławiu Dom Polski powstał w 1928 r. Od 1928 do 1938 r. mieścił sie przy Heinrichstrasse 21/23 (ul.Niedzielskiego). Dom został zburzony. 14 listopada 1938 poświęcono nowy Dom Polski przy Schweidnitzer Stadtgraben 16a (Podwale) - dom także zurzono (po wojnie - sic!)
Zdjęcie nr 2

Zdjęcie nr 3



Polska Rada Ludowa we Wrocławiu powstała na założycielskiej fali tego typu organizacji po rewolucji listopadowej w 1918 r w Niemczech. Jej zwierzchniczką była PRL w Poznaniu. We Wrocławiu PRL powstała 28 listopada 1918 roku. Prezesem został Maksymilian Małuszka. PRL była reprezentacją ludności polskiej Wrocławia i broniła jej praw przed władzami, a także organizowała życie kulturalne, oświatowe i religijne. Istniała do końca 1920 roku.

Polskie Towarzystwo Szkolne - powstało we Wrocławiu z inicjatywy miejscowych działaczy Związku Polaków w Niemczech w 1924 r. Nazywało się oficjalnie Polskie Towarzystwo Szkolne na Śląsk Dolny, a jego celem było pielęgnowanie języka i oświaty przez zakładanie polskich szkół. Pierwszym wrocławskim prezesem był Leon Piątkowski, a samo towarzystwo istniało do 1939 r.

Szkółka Polska we Wrocławiu - powstała w 1918 r. z inicjatywy organizacji polskich w Breslau. W 1928 roku w odpowiedzi na zarządzenie o szkolnictwie mniejszościowym przybrała oficjalna nazwę "Kurs Języka Polskiego we Wrocławiu". Uczyły się w niej polskie dzieci po zajęciach w niemieckich szkołach dwa razy w tygodniu. Czytanie, ortografia, kaligrafia, gramatyka - to oficjalne przedmioty. Nieoficjalne to historia i geografia Polski.
"Kurs" posiadał 2 oddziały i finansowany był z funduszy organizacaji polonijnych. Ilośc uczniów kształtowała sie od 10 do 60 osób. Nauczycielami byli: H. Adamczewska, Z. Sokołowska, S. Kuczyński, H. Szuman, F. Stebel, Kolatorowicz, W. Potaszyński, E. Różycki, M. Wróbel, Omieczyński.

Towarzystwo Czytelni Ludowych powstało w 1880 r. w Poznaniu. Jego odział wrocławski założony został na początku XX wieku. Prowadziło ono bibliotekę i czytelnie przy Neue Gasse 16 (ul. Nowa - budynek zburzony).
Celem działalności było zaopatrywanie bibliotek i czytelni w literaturę i czasopisma polskie. TCL powstała z połączenia kilku mniejszych bibliotek i liczyła kilka tysięcy tomów. Długoletnią kierowniczką TCL była J. Kamińska. Po 1918 roku nazwe TCL przemianowano na Towarzystwo "Biblioteka Ludowa" - istniało do 1939.
Zdjęcie nr 4


Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" - założone we Lwowie w 1867 r. przez A. Durskiego. "Sokół" był organizacją społeczno-wychowawczą, mającą na celu podniesienie sprawności fizycznej młodziezy i wyrobienia cnót obywatelskich. Prowadzono także pracę polityczną i kulturalno-oświatowo-sportową. Wrocławski oddział "Sokoła" powstał w lipcu 1894. Pierwszym prezesem był B. Hubiński. Liczba członków - 70. Istniał do 1920 r.
Zdjęcie nr 5


Towarzystwo Kupców Polskich we Wrocławiu. Zalążkiem było powstałe w latach 80 tych XIX wieku Towarzystwo Handlowe Polskie, skupiające subiektów Polaków zatrudnionych w sklepach niemieckich. Prowadziło ono działalność kulturalno-oświatową, a także poradnictwo fachowe i wspierało materialnie bezrobotnych subiektów. Na początku XX wieku zmieniło nazwę na TKP - istniało do 1920 roku.

Towarzystwo Polsko-Katolickie. Założone w 1890 r. zrzeszało Polaków-katolików. Cechowała je działalność kulturalno-oświatowa i charytatywna oraz religijna. Celem było "moralne doskonalenie członków". TP-K istniało do 1920 roku. Po 1920 przemieniło się w kółko przy kościele św. Marcina i obrało nazwę Towarzystwo Kościelne.
Zdjęcie nr 6


Towarzystwo Przemysłowców Polskich we Wrocławiu to pierwsza o takim charakterze organizacja polska we Wrocławiu. Zrzeszała rzemieślników Polaków, stałych obywateli Breslau. Powstało w 1868 roku i prowadziło działalność gospodarczą, kulturalno-oświatową i charytatywną. Liczyło 70 członków i istniało do 1920 roku. Działaczami i założycielami byli K. Baum, J. Wojczewski, M. Wojciechowski, L. Adamczewski.

Towarzystwo Śpiewu "Harmonia" zostało założone na początku XX wieku na bazie kółka śpiewu istniejącego przy Towarzystwie Przemysłowców Polskich. Istniało do 1939 choć pod zmienioną już nazwą Kółko Śpiewu "Harmonia". Prezesami i dyrygentami ww. byli L. Adamczewski, J. Hamulski, Sentek, bracia Stachelscy, Jan Stache, F. łęgowski.

Związek Akademików Polaków w Niemczech - organizacja zrzeszająca studentów Polaków studiujących na wyższych uczelniach Rzeszy. Jednym z ośrodków był Wrocław. Zrzeszał około 80 osób. Organizatorem wrocławskiego ośrodka był Jan Wardzyński, Gerard Tomechna, Franciszek łęgowski. Organizacja istniała do 1939 roku.

Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech - jego przedstawicielem we Wrocławiu była drużyna harcerska im. B Chrobrego. Założycielem był T. Grajkowski i W. Urbanowicz.

Związek Polaków w Niemczech - powstał 27 sierpnia 1922 roku. Była to naczelna organizacja ludności polskiej w III Rzeszy. Odział wrocławski powstał w 1923 roku a jego mężem zaufania był Franciszek Juszczak. Obejmował swoim zasięgiem Legnicę, Syców, Namysłów, Zieloną Górę. Prezesem do 1939 roku był Franciszek Juszczak.

Związek Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech - rok założenia 1923. Celem była organizacja i utrzymanie polskich szkół w Niemczech i organizacja innych form oświaty (kursy, szkolenia, sympozja, zebrania). Do 1932 roku szefował mu Jan Barczewski, a do 1939 ks. Styp-Rekowski.


bonczek/hydroforgroup/2005 na podstawie książki "Ci, co przetrwali - Wspomnienia Rodaków z Dolnego Śląska" - Ossolineum 1959

/ / /