Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




2024 - Budowa buspasa na Jagodno, ul. Buforowa, Wrocław
Zdzisław K.: W miejscu "Domek ogrodowy" Powstanie pętla autobusowa dla budowanego buspasa na Jagodno.
Budynek nr 3, ul. 1 Maja, Malczyce
stap: Nowy właściciel obiektu, prowadzi jego remont kapitalny i gruntowną restaurację. Ta ohydna nadbudówka - przybudówka nad dawnym wejściem głównym, prawdopodobnie ma zostać rozebrana :)
Bełchatów
Danuta B.: Ok.
ul. Kamieńska, Trzęsacz
heck: A po lewej - spory obiekt już powstał
Dom wczasowy Slavia (dawny), ul. Promenada Gwiazd, Międzyzdroje
Mmaciek: Dzięki!
Dom nr 21 (dawny), ul. Wolności, Szczytna
Termit: Tu jest bład całego obiektu bo to nie jest numer 21 tylko 19

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Rob G.
McAron
krzych[k]
Tony
Paulus,
krzych[k]
Ireneusz1966
Ireneusz1966
Alistair
MacGyver_74
Hellrid
Rob G.
atom
Rob G.
Alistair
atom
atom
atom
atom
atom
atom

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Historia budynku na ul. Żelaznej 57
Autor: Ilek°, Data dodania: 2005-02-14 19:15:54, Aktualizacja: 2014-08-21 01:16:43, Odsłon: 4164

Budynek został wybudowany w latach 1907-1908 przez Gminę Żydowską w Breslau, dla zakładu dla ubogich żydowskich dzieci, potrzebujących specjalnej pomocy. Obecnie znajduje się tu Szkoła Podstawowa "Lauder - Etz Chaim"

Budynek do połowy lat 80. miał adres pl. Pereca 3 (obecny adres tego samego budynku to ul. Żelazna 57). Obiekt został wybudowany w latach 1907-1908 przez Gminę Żydowską w Breslau, dla zakładu dla ubogich żydowskich dzieci potrzebujących specjalnej pomocy.

W latach 1920-1939 mieściła sie tutaj żydowska Szkoła Powszechna. Nie wiem co w tym budynku było w latach 1939-1945, ale w r. 1946/47, po remoncie opłaconym ze zbiórki wśród powojennej społeczności żydowskiej, otwarto tam podstawową szkołę żydowską im. Szolema Alejchema, która wkrótce została przekształcona w liceum i przylicealną szkołę podstawową. Powojenna szkoła była pomyślana jako szkoła z jidysz jako językiem wykładowym, ale już w drugiej połowie lat 50., gdy zacząłem chodzić do tej szkoły w 1958 r. od drugiej klasy (a może i jeszcze wcześniej), językiem wykładowym był de facto polski.

W 1949 r. szkoła została upaństwowiona i dostała nr VII LO. Patronem pozostał nadal Szolem Alejchem. Żydowskie liceum i szkoła podstawowa funkcjonowały w tym budynku do okresu tzw. wydarzeń marcowych w 1968 r. Jednakże już po wojnie sześciodniowej na Bliskim Wschodzie w czerwcu 1967 r., wojny która była punktem startowym antyżydowskiej nagonki w Polsce, czyli w roku szkolnym 1967/68, zostały stworzone w szkole pierwsze klasy nie-żydowskie i klasy "mieszane". W roku szkolnym 1969/70 VII LO nie było już szkołą żydowską.

Byłem tam aż do matury w 1968 r. Szkoła miała normalny państwowy program szkolny, ale dochodziły dwa przedmioty: od drugiej klasy szkoły podstawowej i do matury język jidysz (oficjalną nazwą tego języka był wtedy "język żydowski") i od piątej klasy do matury historia Żydów. Za moich czasów język żydowski był jednym z obowiązkowych przedmiotów egzaminacyjnych na maturze (wraz z polskim i matematyką).

Po tym jak nie-żydowskie już VII LO przeprowadziło się w połowie lat 80. na ul. Kruczą 49 (do budynku, w którym uprzednio znajdowała się szkoła podstawowa nr 33, a do połowy lat 60. również V LO), znajdował się tutaj Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 8 i Szkoła Podstawowa Specjalna. W 2004 roku budynek wrócił do rąk żydowskich i obecnie znajduje się tutaj żydowska szkoła podstawowa Lauder - Etz Chaimz.

Jako ciekawostkę mogę dodać, że do mniej więcej połowy lat 60. woźną w szkole była Niemka, która z nieznanych mi powodów została po wojnie we Wrocławiu. Starsza, sympatyczna i prosta kobieta do której mówiliśmy Frau Kapica (nie wiem jak to się pisało po niemiecku). Prawie w ogóle nie mówiła po polsku. Nauczyciele którzy znali jidysz mówili do niej w jidysz, ona odpowiadała po niemiecku, i się doskonale rozumieli. Mieszkała w pokoju w piwnicy budynku szkolnego. Miała mieszkającą poza szkoła pyskatą córkę w wieku ok. 25-35 lat, która po polsku mówiła bardzo dobrze. Wyjechały do Niemiec w połowie lat 60. Pamiętam, że na krótko przed ich wyjazdem prosiła mnie abym jej przetłumaczył na "niemiecko/jidysz" jakiś polski dokument urzędowy związany z pozwoleniem na ich wyjazd. Miałem problemy, ale o ile pamiętam to chyba zrozumiała to moje dość nieudane tłumaczenie.


/ / / / 57 /
Ilek | 2005-02-14 19:34:27
Cos mi nie wyszlo. Moim zamiarem bylo umieszczenie tego tekstu na stronie objektu, nad zdjeciami. Prosze o pomoc w przerzuceniu tego tekstu tam, i o instrukcje jak to sie robi. Ilek
MT | 2005-02-14 19:47:34
Nie ma chyba potrzeby, tekst jest długi i w opisie obiektu nie wyglądałby zbyt dobrze, a tak w formie artykułu wyświetla się we właściwym obiekcie i jest prawidłowo. Mógłby być wzbogacony o zdjęcia, a byłby jeszcze bardziej atrakcyjny. Proszę póki co poprawić tylko parę literówek i będzie ok tak jak jest:-)
Ilek | 2005-02-14 20:34:38
OK. Masz chyba racje. Dodalem zdjecie i poprawilem jeden blad gramatyczny, a jezeli chodzi o litery z polskimi znakami diakrytycznymi, to niestety nie mam polskiej klawiatury (bardzo rzadko teraz pisze po polsku). Jedyna litere z "ogonkiem" która moge napisac to "ó".
MT | 2005-02-14 21:16:53
Ok, jak znajdę chwilkę wieczorem to je poprawię.
Ilek | 2005-02-14 21:31:19
Dzieki, ale nie pali sie... :)
MT | 2005-02-14 22:29:39
Zrobione, pozwoliłem sobie lekko zmodyfikować trochę treści poprawiając literówki, ale mam nadzieję, że całość jest teraz bardziej przejrzysta.
Ilek | 2005-02-14 22:51:04
Dzieki. Poprawki wyszly na lepsze! Zmieniem potem pare slów (majac polskie litery moglem je dowolnie kopiowac i wklejac) i na koncu wprowadzilem nieco inny podzial na akapity. Jeszcze raz wielkie dzieki!
Honorata32 | 2005-02-18 19:56:58
niewiem dlaczego ale nie moge przyczytac bo nic nie widze co jest napisane.zolte litery sa i nieczytelne.
KazimierzP | 2005-02-19 20:29:03
Ja też, ale podświetlam myszką, litery robią się niebieskie, białe tło i świetnie się czyta?!?!
Krzysiek(?) | 2005-02-27 18:38:51
Hej Łza się kręci w oku :) moje stare liceum :), akurat w chwili gdy zmieniało siedzibę miałem przyjemność uczęszczania tam :) Pozdrawiam K(?)